Bệnh liên cầu khuẩn là một bệnh truyền nhiễm cấp tính, mãn tính và tiềm ẩn ở gà lớn tuổi do một loại vi khuẩn cơ hội gram dương có tên là Streptococcus Zooepidemicus gây ra dưới sự thúc đẩy bởi các tác nhân gây stress có hại. Streptococci là vi khuẩn kỵ khí tuỳ ý và nó chỉ phát triển tốt ở trong môi trường có máu hoặc các dịch của sinh vật khác. Đặc biệt, các chủng gây bệnh thường yêu cầu nhiều yếu tố để phát triển. Liên cầu là những cầu khuẩn xếp thành một hình chuỗi, phổ biến trong tự nhiên. Một số loài là thành viên của khuẩn có thể gây nên những chứng bệnh nguy hiểm.
Mục Lục
Tổng quan Streptococcus
Streptococcus là một chi gram dương coccus (số nhiều cocci ), hoặc vi khuẩn hình cầu, thuộc họ Streptococcaceae, theo thứ tự Lactobacillales (vi khuẩn axit lactic), trong Phicum Firmicutes. Sự phân chia tế bào trong streptococci xảy ra dọc theo một trục duy nhất, vì vậy khi chúng phát triển, chúng có xu hướng hình thành các cặp hoặc chuỗi có thể xuất hiện uốn cong hoặc xoắn. (Tương phản với staphylococci, phân chia dọc theo nhiều trục, do đó tạo ra các cụm tế bào giống như nho không đều.)
Thuật ngữ này được đặt ra vào năm 1877 bởi bác sĩ phẫu thuật người Vienna Albert Theodor Billroth (1829 sừng1894), bằng cách kết hợp tiền tố “strepto-” (từ tiếng Hy Lạp cổ đại: στρεπτός , dịch. streptós , sáng. ‘Dễ dàng vặn vẹo, bướng bỉnh’), cùng với hậu tố “-coccus” (từ tiếng Latin hiện đại: coccus , từ tiếng Hy Lạp cổ đại: κόκκος , dịch. kókkos , sáng. ‘hạt, hạt, quả mọng’.) Hầu hết các streptococci âm tính oxyase và catalase âm tính, và nhiều loại là anaerobes tiềm tàng (có khả năng tăng trưởng cả về thể dục nhịp điệu và yếm khí).
Phân loại liên cầu
Ba loại liên cầu khác nhau được phân biệt khi chúng được nuôi cấy trên môi trường thạch máu cừu:
- Các liên cầu tan huyết beta tạo ra những vùng tan máu rõ ràng quanh mỗi khuẩn lạc.
- Các liên cầu tán huyết Alpha (thường được gọi là Streptococci viridans) được bao quanh bởi sự đổi màu xanh lá cây do sự tan máu không hoàn chỉnh.
- Liên cầu tán huyết-gamma không tan máu.
- Phân loại tiếp theo, dựa trên carbohydrate trong thành tế bào, phân chia liên cầu thành các nhóm Lancefield từ A đến H và K đến T (xem Bảng: Phân loại liên cầu ). Streptococci Viridans tạo thành một nhóm riêng biệt rất khó phân loại. Trong phân loại của Lancefield, cầu khuẩn đường ruột ban đầu được đưa vào nhóm liên cầu nhóm D. Gần đây hơn, cầu khuẩn đường ruột đã được phân loại như một chi riêng biệt.
Tác nhân gây bệnh
Streptococcus zooepidemicus là một loại vi khuẩn cơ hội, Gram dương, nó là nguyên nhân chủ yếu gây ra bệnh, tuy nhiên bệnh chỉ xảy ra khi có các yếu tố stress bất lợi thúc đẩy.
Đối tượng mắc bệnh
Bệnh chủ yếu xảy ra ở gà và các loại cùng nòi.
Tuổi mắc bệnh
- Gà đang lớn mạnh, gà trưởng thành và gà sinh sản dễ mắc bệnh nhất.
- Mùa phát bệnh: Bệnh có thể xảy ra quanh năm.
- Phương thức truyền lây: Qua ăn uống là chính.
Triệu chứng khi mắc bệnh
Thể cấp tính
– Ủ rũ, xù lông, hay nằm.
– Sốt cao, giảm hoặc bỏ ăn, mào tích thâm tím.
– Gầy sút nhanh, giảm hoặc tắt đẻ.
– Tiêu chảy phân vàng rồi chết, phân vàng bám đầy lông xung quanh hậu môn.
Thể mãn tính hoặc ẩn bệnh
– Các biểu hiện không điển hình:
+ Xảy ra lác đác, lẻ tẻ ở một số gà hoặc đây là thể bệnh ở những gà sống sót từ thể cấp tính.
+ Xù lông, hay nằm, tiêu chảy phân vàng.
+ Gầy sút, giảm đẻ.
+ Bệnh kéo dài 5-7 ngày rồi phần đông gà bệnh tự khỏi.
Mổ khám
Thể cấp
– Da có màu hồng đỏ.
– Cơ đùi cũng có màu đỏ hơn bình thường.
– Gan sưng to, trên bề mặt có xuất huyết điểm hoặc đám xuất huyết đang chuyển sang giai đoạn hoại tử.
– Lách sưng to, viêm buồng trứng, ống dẫn trứng.
Thể mãn hoặc ẩn tính
– Gà gầy rộc
– Viêm cơ tim. Màng bao tim và màng bao gan cũng bị viêm.
– Viêm xuất huyết Fibrin ống dẫn trứng.
Chuẩn đoán bệnh
– Có thể chẩn đoán được bệnh nhờ có đặc điểm dịch tễ, lâm sàng và bệnh tích.
– Tuy nhiên phải phân lập căn nguyên để khẳng định bệnh.
Biện pháp điều trị
Việc điều trị bệnh do liên cầu khuẩn hoàn toàn giống như điều trị bệnh do tụ cầu khuẩn gây ra (xem và thực hiện phần điều trị của bệnh do tụ cầu khuẩn).
Phòng bệnh
Các biện pháp phòng bệnh cũng giống như ở bệnh do tụ cầu khuẩn gia cầm.