Loài đà điểu vốn là giống chim cỡ lớn thường sống hoang dã. Tuy nhiên, từ lâu chúng đã được thuần hóa thành vật nuôi để phục vụ nhiều nhu cầu của con người. Đà điểu là loài chim có khả năng thích nghі tốt với nhiều kiểu khí hậu và thời tiết như khô, ẩm, nóng, lạnh,… Chúng cũng là loài có thể sống tốt ở nhiều loại địa hình như đồi dốc, vườn cây, đồng cỏ, trang trại,… Chính vì những lý do đó mà mô hình nuôi đà điểu làm kinh tế ngày càng phổ biến và được nhiều người đầu tư.
Tuy nhiên như đã nói ở trên, đà điểu là loài chim cỡ lớn nên việc làm chuồng trại nuôi nhốt sao cho hợp lý và an toàn là điều rất quan trọng. Chính vì thế, bài viết dưới đây sẽ hướng dẫn cho những người có ý định nuôi đà điểu những kỹ thuật làm chuồng cơ bản nhất để áp dụng vào thực tế một cách dễ dàng.
Mục Lục
Những giá trị kinh tế của đà điểu
Nuôi đà điểu mang lại nhiều giá trị kinh tế cao. Đầu ra cho loài chim này gồm: trứng thường và trứng có khả năng nở con, sản lượng thịt, da lông.
Thịt đà điểu:
- Thịt đà điểu có lợi cho sức khỏe vì ít mỡ và cholesterol xấu khi so sánh với gà, bò.
- Trung bình một con trưởng thành có trọng lượng 100kg. Sau khi giết mổ sẽ thu được khoảng 60kg thịt.
Trứng đà điểu:
- Tuổi thành thục của đà điểu tương đối sớm. 1 năm chúng có thể đẻ 40 – 60 quả, mỗi quả nặng 1,2 – 1,5kg. Trứng của chúng to gấp 25 lần so với các loại gia cầm khác.
- Trong trứng đà điểu có chứa nhiều sắt, axit folic tốt cho bà bầu và trẻ em.
Da đà điểu: Đây là một trong những loại da xa xỉ nhất. Nó có chất lượng tương đương với da cá sấu, da rắn nhưng lại dày, bền và mềm nên được dùng để sản xuất giày dép, túi xách, ví cao cấp. Trung bình 1m2 da có giá bán lên tới 400 USD.
Những kỹ thuật cơ bản trong xây dựng chuồng trại cho đà điểu
Đà điểu tuy đã có mặt khá lâu tại Việt Nam nhưng chăn nuôi giống gia cầm này có nhiều khác biệt. Để có thể nuôi loài chim này đạt hiệu quả cần có hệ thống không gian và chuồng trại phù hợp.
Chọn vị trí nuôi rộng rãi, có không gian
Đà điểu có thể nuôi được trên nhiều địa hình như vườn đồi, trang trại vùng cát, đồng cỏ… Tuy nhiên, điều kiện là khu chuồng nuôi phải có diện tích tương đối rộng. Điều kiện này là để có thể trồng cỏ làm thức ăn xanh, làm chuồng trại, sân chơi, vườn cây để chúng trú ngụ, nghỉ ngơi.
Làm chuồng chỉ cần đơn giản
Đà điểu có thói quen thích sống ở ngoài trời. Vì thế, diện tích nuôi trong nhà chỉ cần 20 – 30 m, chuồng nuôi chỉ cần làm đơn giản. Mục đích của chuồng là không làm hỏng thức ăn như cám và thức ăn khác. Mái chuồng nên lợp bằng tôn, bằng ngói. Chuồng nuôi cũng không cần làm sàn vì loài này ít khi nằm, và khi nằm thì nằm xuống nền.
Sân chơi cho đà điểu là phần cần quan tâm nhất
Sân chơi cần rộng và có hàng rào chắn
Kích thước tối thiểu của sân chơi là 60 m. Nền sân phải có thảm cỏ và có chỗ rải cát tối thiểu 10 cm. Lý do vì đà điểu sống ở vùng sa mạc, thường xuyên tắm cát làm sạch cơ thể và loại bỏ kí sinh trùng ngoài da. Không để nền có nilon, mảnh sành… vì chúng sẽ mổ ăn gây tắc ruột.
Ngăn cách sân chơi bằng hàng rào, cột bê tông cách nhau khoảng 3m, lưới kẽm B40 đầu gập xuống tránh móc vào cổ vật nuôi. Chiều cao từ 1,5 – 2 m nếu là chim lứa; cao 2,5 m nếu là chim trưởng thành, chim sinh sản. Rào cần cao như vậy mới ngăn được chim trống hai ngăn chuồng kề cận nhau không mổ nhau. Đà điểu có đặc tính giống gà. Những con gà trống cũng thường xuyên có xu hướng đánh nhau tranh giành con mái.
Nên trồng cỏ và cây xanh quang khu vực sân chơi
Ngoài sân chơi nên trồng cỏ để tạo nguồn thức ăn xanh cho đà điểu. Đây là giống chim duy nhất biết ăn cỏ. Nhưng cũng tránh trồng nhiều cỏ, vì chim ăn nhiều cỏ cũng bị tiêu chảy. Nên trồng cây để tạo lùm bụi cho chim tránh nắng, các cây phải thẳng hàng vì chúng có thể chạy đâm vào cây, gây tai nạn.
Nếu nuôi với số lượng lớn, đất đủ rộng, có thể làm nhiều chuồng liền kề nhau. Giữa 2 dãy chuồng tạo lối đi đủ rộng để tiện cho người nuôi chăm sóc, cung cấp thức ăn, nước uống, làm vệ sinh chuồng trại…
Sân chơi phải được xây ở nơi cao ráo
Sân bãi cũng phải cao ráo tránh ngập úng trong mùa mưa. Nên chọn một vài địa điểm để làm hố cát để chim có thêm thức ăn (đà điểu có thói quen thích ăn nhiều cát) đồng thời các hố cát này cũng là nơi chim trống đào ổ để chim mái đẻ trứng.
Sân bãi cần cao ráo, tránh ngập úng trong mùa mưa. Trong sân, chọn một vài địa điểm để làm hố cát (do đà điểu có thói quen thích ăn nhiều cát), đồng thời các hố cát này cũng là nơi chim trống đào ổ để chim mái đẻ trứng.
Ngoài khu chuồng nuôi, người nuôi cần chừa đất để xây dựng nhà kho để chứa lương thực nuôi chim, nơi ấp trứng và úm chim sơ sinh. Hệ thống điện, nước cần phải có đầy đủ ngay từ đầu…
Máng ăn, uống cho đà điểu phải luôn được vệ sinh
Máng ăn được cố định ở cộ cao từ 0,5 – 0,7 m. Dài khoảng 1,5 m, cao 0,6 m, rộng 0,45 m là kích thước thích hợp khi cho ăn tránh gây rơi vãi, đảm bảo từ 5 – 10 con/máng. Khi thiết kế cần làm thêm các lỗ thoát nước để vệ sinh dễ dàng trong ngày.
Máng uống nước cho đà điểu phải đảm bảo luôn cung cấp nước sạch. Máng phải được đặt cố định, chắc chắn không để chúng phải chen chúc hay dẫm đạp vào máng uống.
Chuồng nuôi phải đảm bảo hạn chế các âm thanh quá mạnh
Hệ thần kinh đà điểu rất nhạy cảm, dễ kích động khi có tiếng động lớn đột ngột hoặc người lạ mặt. Lúc đó cả bầy dồn tụ lại một chỗ ngóc đầu lên cao, quay lại 4 phía như đề phòng hiểm họa. Nếu có sự kích động mạnh, cả bầy chạy loạn xạ có thể dẫm đạp lên nhau. Chúng sẽ đâm vào bất cứ chướng ngại vật nào trên đường. Điều đó dễ gây chấn thương, rách da cho chúng hoặc gẫy cổ rồi chết. Do đó, khi nuôi đà điểu, cần tránh âm thanh quá mạnh, để vật nuôi được yên tĩnh…