Vào những tháng mưa ẩm độ không khí tăng cao, chuồng trại thường xuyên bị ngập úng là môi trường thuận lợi cho nấm bệnh phát triển trên vịt nhất là bệnh nấm phổi. Bệnh nấm phổi là bệnh do nấm Aspergillus flavus lây qua đường hô hấp, bệnh chủ yếu xảy ra trên vịt con làm chết hàng loạt (tỷ lệ chết có thể lên đến hơn 50%) ảnh hưởng lớn đến năng suất. Bệnh nấm phổi vịt là một trong những bệnh thường gặp trong chăn nuôi vịt, bệnh thường bị chẩn đoán nhầm nguyên nhân do nhiễm vi khuẩn dẫn đến điều trị không đúng và không hiệu quả.
Mục Lục
Nguyên nhân gây bệnh nấm phổi trên vịt
Bệnh nấm phổi trên vịt do nấm Aspergillus gây ra, có nhiều loài, trong đó Aspergillus fumigatus là phổ biến. Bào tử nấm phát triển trên thức ăn (ngô, đậu nành, lúa,…) rơm rạ, chất độn chuồng.
Bệnh thường xảy ra do chuồng trại kém thông thoáng, ẩm độ cao là điều kiện thích hợp để bệnh phát sinh. Bệnh xảy ra do vịt nuốt phải bào tử nấm, vào cơ thể gây ra những nốt hay những mảng trong phổi và các túi khí.
Các triệu chứng nấm phổi trên vịt
- Đối với vịt con: thường ở thể quá cấp tính và cấp tính với triệu chứng kém ăn, thở thó, mũi chảy nước và tiêu chảy.
- Đối với vịt lớn: thường biểu hiện ở thể mãn tính, cơ thể suy yếu dần với triệu chứng thở khó, giảm ăn, khát nước.
Đặc điểm phát triển bệnh
Qua không khí, các bào tử nấm có thể xâm nhập vào phổi và túi khí của vịt qua bụi hít từ mũi, khí quản. Bệnh sẽ nặng hơn khi con vật đang ở trạng thái sức đề kháng bị giảm. Bệnh có thể truyền ngay từ trong máy ấp: có thể từ trứng nhiễm nấm hoặc máy ấp không đảm bảo điều kiện vệ sinh. Bệnh có thể lan truyền từ chất độn chuồng có nhiễm nấm hoặc từ thức ăn cũ có nấm.
Sau khi vào cơ thể vịt, nấm có thể kí sinh ở khí quản, phổi gây tác động tại chỗ. Gây viêm phổi cấp tính hay tạo thành các nốt nấm trong nhu mô phổi. Dần về sau bào tử nấm phát triển thành nhiều sợi nấm. Qua đó, thúc đẩy quá trình viêm nhanh hơn. Dưới phản ứng viêm của cơ thể, bào tử, sợi nấm bị phá hủy; giải phóng nhiều độc tố theo đường dịch thể gây nhiễm độc cho vật chủ.
Bệnh tích thường gặp
Phổi có những hạt giống như gạo cứng, bên ngoài có bao lớp dịch viêm màu hơi vàng. Ngoài ra nấm có thể phát triển ở các phần khác của cơ thể như: hốc mũi, các cơ quan nội tạng (gan, trung thất), trên cơ,… Tạo nên những mảng bựa có bào tử như bụi mịn bên trên. Phổi bị nhiễm nấm Phần cơ nhiễm nấm với các mảng có bào tử mịn như bụi.
Phòng bệnh cho vịt
- Tránh sử dụng thức ăn bị ẩm mốc, chăn thả trên đồng quá cũ (lúa, rơm rạ bị nhiễm nấm).
- Chuồng trại giữ khô ráo, thông thoáng, thường xuyên thay chất độn chuồng.
- Định kỳ thực hiện tiêu độc sát trùng chuồng trại trung bình 02 lần/tuần.
- Dùng Nistatin – 56 phòng bệnh với liều 01 kg/ tấn thức ăn.
Phương pháp điều trị cho vịt
- Xử lý nguồn lây truyền bệnh là thức ăn hoặc chất độn chuồng có nhiễm nấm như: cắt thức ăn nghi ngờ bị nhiễm nấm, thay bằng thức ăn mới, thay chất độn chuồng.
- Tạo môi trường không thuận lợi cho sự phát triển của nấm: dùng NaHCO3 nghiền mịn pha nước cho vịt uống liều 01 viên/ 3-5 kg thể trọng.
- Dùng Iodine pha hàm lượng 1-2%o cho vịt uống.
- Dùng thuốc kháng nấm: Nystatin cho vịt uống, liều điều trị 03 ngày liên tục.
- Tiệu độc sát trùng chuồng trại: Iodine pha 15ml với 4 lít nước phun xịt chuồng trại.
- Tăng cường tiêu hóa, nâng sức đề kháng; giải độc cho vịt bằng cách dùng các chế phẩm sau: Gluco, Vitamin C
- Bổ sung thêm vitamin A vào khẩu phần thức ăn.
- Dung dịch CuSO4 1/2000 hoặc các thuốc kháng nấm như Nystatin, Mycostatin, Tricomycin… cho uống.