Bệnh viêm não tủy ở gà là bệnh truyền nhiễm xảy ra ở gà con với biểu hiện là gà bị rối loạn sự phối hợp vận động như bại liệt, co giật. Đồng thời virus gây bệnh mãn tính cho gà lớn làm giảm tỷ lệ đẻ trứng và chết phôi. Bệnh viêm não tủy gà xảy ra ở hầu hết các nước trên thế giới. Và để hiểu rõ hơn về nguyên nhân, triệu chứng cũng như cách điều trị bệnh viêm não tủy ở gà một cách đơn giản và hiệu quả thì mời bạn đọc tham khảo qua bài viết dưới đây của chúng tôi.
Mục Lục
Nguyên nhân gây bệnh
Bệnh do virus Avian Encephalomyelitis gây ra, thuộc chi Enterovirus, họ Picoruavirida, chủ yếu gây bệnh cho gà con. Bệnh còn có tên là dịch run rẩy. Virus phát triển rất tốt trong phôi gà gây còi cọc, chậm lớn. Bệnh có thể lây truyền trực tiếp từ gà mẹ sang gà con qua trứng là hình thức lây truyền phổ biển nhất. Ngoài ra có thể lây gián tiếp qua đường tiêu hóa hay hô hấp giữa gà con mới nở trong cùng ổ ấp. Bệnh có tính lây lan mạnh không phụ thuộc vào mùa vụ, thời tiết.
Dịch tễ
Bệnh có thể lây truyền dọc qua trứng, virus này truyền qua trứng trong vòng 3 – 6 tuần, trứng đem ấp có thể gây chết phôi hoặc gà nở ra 1 ngày tuổi đã phát bệnh. Ngoài ra, bệnh cũng có thể lây truyền qua thức ăn, nước uống, do những con bị bệnh bài thải mầm bệnh ra môi trường chuồng trại. Bệnh cũng có thể lây nhiễm từ những đàn gà bệnh sang đàn gà không bệnh. Do nhập đàn mới hay do di chuyển đến một nơi khác đã có mầm bệnh. Lây nhiễm qua dụng cụ và người chăn nuôi. Ðặc điểm: Thời gian nung bệnh khoảng 5 – 14 ngày. Gà, chim cút đều mẫn cảm, gà tây là ký chủ tự nhiên.
Dấu hiệu nhận biết
Ðối với gà con: Gà bị bệnh có biểu hiện mệt mỏi, kém ăn, ủ rũ và ngại di chuyển. Nếu đuổi, gà bệnh di chuyển quay vòng, loạng choạng hoặc nằm bẹp tại chỗ. Một số gà co giật vùng đầu, cổ và đuôi. Tỷ lệ bệnh có thể tới 50% và chết tới 20%. Gà chết do đạp lên nhau, đói và mất nước. Gà thường biểu hiện triệu chứng sau 1- 2 tuần tuổi (nếu bệnh được truyền qua trứng).
Ở gà đẻ, tỷ lệ đẻ giảm khoảng 5 – 50% kéo dài trong vòng 1 – 3 tuần. Trong trường hợp cá biệt có thể ngưng đẻ. Khả năng trứng nở từ những đàn gà này cũng giảm do chết phôi ở giai đoạn cuối. Một số con bị mù (thủy tinh thể bị đục) sau mỗi ổ dịch.
Đặc điểm bệnh tích
Bệnh tích đại thể: Bệnh tích đại thể ở hệ thần kinh trung ương thường khó phát hiện, chỉ thấy những vùng lấm tấm trắng, phù nề ở não thất do sự tích lũy tế bào lâm ba. Đây là những thay đổi chủ yếu để nhận ra được bệnh. Ở gia cầm trưởng thành không bệnh tích ở não ngoại trừ hiện tượng viêm mộng mắt, mắt có màu xanh. Bệnh tích vi thể: Biển đối chủ yếu là ở thần kinh trung ương và một số nội tạng. Viêm não tủy gà không mủ, thoái hóa tế bào thần kinh ở cuống não, não bộ và tủy sống. Bệnh tích vi thể ở các cơ quan nội tạng là có những đám tập trung tế bào lâm ba có màu xám ở mô cơ của dạ dày cơ, dạ dày tuyến, cơ tim và tụy tạng.
Biện pháp phòng bệnh
Phòng bệnh bằng vaccine là biện pháp hiệu quả nhất. Sử dụng vaccine Myelovax loại nhược độc đông khô do Rhone Merieux Pháp sản xuất. Lần 1 vào giai đoạn gà được 10 – 14 tuần tuổi, pha cho uống (không dùng cho gà đẻ). Sau khi tiêm phòng vaccine nhược độc, miễn dịch hình thành cao sau 2 – 3 tuần. Sau khi bị nhiễm tự nhiên hoặc sau khi tiêm chủng vaccine nhược độc miễn dịch trong cơ thể kéo dài một năm. Miễn dịch từ gà mẹ sẽ truyền sang trứng cho con được ở 2 tuần tuổi đầu.
Vệ sinh chuồng trại: thực hiện các biện pháp an toàn sinh học như tiến hành tẩy uế chuồng trại, sát trùng máng ăn, nước uống. Thường xuyên thay chất độn chuồng, dọn sạch phân, rác thải…
Chẩn đoán
Căn cứ vào triệu chứng lâm sàng và dịch tễ học (co giật ở giai đoạn gà con). Phân lập và giám định virus. Kiểm tra tổ chức học. Bệnh tích vi thể kiểm tra dưới kính hiển vi cho thấy hệ thống thần kinh trung ương viêm nhưng không có mủ. Tế bào xung quanh mạch ngoại vi ở tất cả các phần của não và dây chằng tủy sống bị thấm dịch (loại trừ tiểu não). Tiểu não bị viêm, những hạt nhỏ xuất hiện cả ở dạng lan tràn và tụ lại thành điểm. Các cơ quan nội tạng thấy tăng các nang Lympho. Thực hiện phản ứng trung hòa để xác định trạng thái mẫn cảm hoặc miễn dịch của đàn gà.
Cách điều trị
- Bệnh do virus gây ra nên hiện không có thuốc điều trị đặc hiệu.
- Loại bỏ những con bệnh nặng (bị liệt, qúa yếu).
- Dùng kháng sinh phổ rộng để chống vi khuẩn bội nhiễm kế phát.
- Cung cấp tốt thức ăn, nước uống tránh để gà đói và chật mà giẫm đạp lên nhau gây chết.
Chúc bà con nuôi dưỡng thành công!