Nuôi trồng những loại hải sản, thủy sản có giá trị kinh tế cao được xem là xu hướng phát triển của ngành thủy-hải sản Việt Nam. Bởi lẽ, nhờ đó mà cơ hội làm giàu của bà con trở lên tốt hơn, ổn định hơn. Một trong số đó chính là loại cá song, hay còn gọi là cá mú. Tuy nhiên, giống cá này cũng có thể gặp phải một số bệnh nhất định trong quá trình nuôi trồng. Trong đó, điển hình là bệnh phồng rộp da do virus gây lên.
Cụ thể, hiện tượng phồng rộp da ở cá mú là do một loại virus mang tên Iridosvirus. Khi mắc bệnh này, cá mú sẽ bị viêm nhiễm ở lớp hạ bì và có dấu hiệu hoại tử. Ngay cả nội tạng và các vùng viêm khác trên cơ thể cũng có dấu hiệu bị tổn thương. Do bệnh xảy ra do virus, cho đến nay, bà con vẫn chưa có một phương pháp đặc hiệu để điều trị bệnh này. Do đó, cách làm ổn nhất chính là duy trì các biện pháp phòng dịch hiệu quả.
Mục Lục
Tìm hiểu chung về giống cá mú
Cá mú hay còn gọi là cá song có thịt thơm ngon, giàu dinh dưỡng. Đây là loại đặc sản được tiêu thụ tại các nhà hàng ở dạng cá sống. Đồng thời, nó là mặt hàng xuất khẩu có giá trị kinh tế cao.
Với những giá trị kinh tế mang lại cao, ngày nay nghề nuôi ngày càng phát triển tại các vùng biển ở nước ta. Kéo theo đó là công tác quản lý và phòng trị bệnh dịch trên cá mú ngày càng được chú trọng. Trong bài viết này, chúng tôi trình bày các nội dung xoay quanh công tác quản lý, phát hiện và phòng trị bệnh phồng rôp do virus Iridosvirus gây ra.
Nguyên nhân gây bệnh phồng rộp da ở cá mú
Iridovirus là một nhóm các mầm bệnh virus mới nổi gây nhiễm trùng ở nhiều vùng biển. Ủy ban Quốc tế về phân loại virus đã phân loại họ Iridoviridae thành bốn chi. Chúng bao gồm: Iridovirus, Cloriridovirus, Ranavirus và L lymphocystillin.
Dẫn nguồn từ FAO, bài báo cho thấy virus Iridovirus GIV-2 là tác nhân chính gây bệnh phồng rộp trên cá mú mè (cá mú đen chấm nâu, cá mú chấm gai hay cá mú đốm cam, tên khoa học Epinephelus coioides). Theo ghi nhận, hiện nay vẫn chưa có nhiều mô tả cụ thể loại virus này.
Các triệu chứng điển hình khi cá mắc bệnh
Cá mú khi bị nhiễm bệnh sẽ có các biểu hiện như sau. Thứ nhất, cá bị viêm cục bộ nghiêm trọng ở lớp biểu bì và lớp hạ bì. Thứ hai, lớp hạ bì bị hoại tử, có chứa dịch tiết và thâm nhiễm xuất huyết. Virus có thể được nhìn thấy ở gan, lá lách, thận và các mô tổn thương của cá bị nhiễm bệnh.
Nhiễm trùng do virus Iridovirus GIV-2 gây ra dẫn đến tử vong với tỷ lệ từ 30 – 80% trong vòng một tháng. Thí nghiệm gây bệnh cho thấy các dấu hiệu lâm sàng và tỷ lệ tử vong xảy ra trong vòng 5 ngày sau khi tiếp xúc với virus. Tỷ lệ này có thể đạt 100% trong vòng 10 ngày. Mật độ thả cao có thể khiến cá dễ mắc bệnh hơn.
Cách phòng chống và xử lý bệnh phồng rộp da ở cá
Bệnh phồng rộp do virus Iridovirus GIV-2 gây ra được ghi nhận tại nhiều vùng nuôi cá mú trên thế giới. Ví dụ như Thái Lan, Đài Loan, Nhật Bản, Indonesia, Việt Nam…
Hiện nay, chưa có phương pháp nào được đề xuất tối ưu nhất để trị bệnh cho cá nhiễm virus. Tuy nhiên, người nuôi cần kịp thời phát hiện cá nhiễm bệnh. Từ đó cách ly kịp thời, có biện pháp cải tạo lại môi trường và vệ sinh lồng bè. Đã có nghiên cứu cho thấy virus rất nhạy cảm với chloroform và nhiệt. Song việc điều trị này cần tham vấn ý kiến của các chuyên gia về thú y và thủy sản.
Trong quá trình nuôi, để phòng bệnh, người nuôi cần quan tâm đến việc lựa chọn nguồn giống tốt. Đồng thời có mật độ nuôi thích hợp và công tác quản lý vệ sinh môi trường nuôi. Bà con nên định kỳ vệ sinh lồng bè, đảm bảo chế độ ăn hợp lý. Ngoài ra, có thể bổ sung vitamin C vào thức ăn để cá tăng cường sức đề kháng khi nghi nhiễm.
